Toong x Yang Yang: Trong lành như một nỗ lực lưu trữ thời gian
Từ ngày 29/08 đến 11/09/2024, triển lãm "Trong Lành" của nghệ sĩ Yang Yang đã mở ra một không gian đầy mê hoặc tại Toong 51 Phan Bội Châu. Những tác phẩm tranh lụa và sắp đặt thể hiện triết lý sâu sắc về thời gian, ký ức, và sự bất lực của con người trong việc níu giữ khoảnh khắc. Yang Yang đưa người xem vào hành trình khám phá cảm giác về chính sự tồn tại của mình.
Yang Yang – Nội Tình Của Người Lưu Trữ Thời Gian
Yang Yang, sinh năm 1997, lớn lên trong thế giới hiện đại nơi Internet định hình cách con người nhìn nhận thời gian. Cô phải đối diện với một thực tại đầy thách thức: sự lặp lại và vô vị của thời gian trong đời sống đô thị. Đối với Yang Yang, cảm giác "thời gian trôi thẳng" không chỉ tạo nên sự bất lực, mà còn hình thành nỗi sợ bị tiêu vong, đánh mất dấu vết của chính mình trong dòng chảy lịch sử.
Chẳng thể đi ngược quá khứ, hiện tại, tương lai. Cứ thế tuyệt đối bất lực trong cái nắm tay của cơ thể sinh học. Nỗi sợ về thời gian trôi thẳng hình thành hành vi lưu trữ, bao che cho nỗi sợ đánh mất, đằng sau là động cơ sở hữu. Chính nỗi sợ này đã trở thành động lực thúc đẩy Yang Yang tìm kiếm ý nghĩa trong hành vi lưu trữ. Cô biến những khoảnh khắc nhỏ bé, tưởng chừng vô nghĩa, thành các tác phẩm nghệ thuật để bảo vệ ký ức và thời gian khỏi sự lãng quên.
Triết lý của cô chịu ảnh hưởng từ khái niệm Homogeneous empty time của Walter Benjamin – thời gian trống rỗng và đồng nhất, nơi con người cố gắng chống lại sự trôi chảy bằng cách tạo dựng các sự kiện. Tuy nhiên, để phản kháng, Yang Yang không đi theo lối mòn tô điểm thời gian bằng các dấu ấn tuyến tính. Cô chọn hành vi lưu trữ như một cách cô đọng thời gian, giữ lại những khoảnh khắc mà theo cô, nếu không được bảo tồn, sẽ rơi vào quên lãng.
Nỗi sợ trước tính vô thường của thời gian đã thúc đẩy Yang Yang sáng tạo nên những tác phẩm tái hiện ký ức và hiện thực bằng cách kết hợp nghệ thuật công bút tỉ mỉ trên lụa. Cô ví mỗi tác phẩm như một hộp tư liệu cá nhân, nơi cô sắp đặt, lưu giữ và tìm cách chắt lọc thời gian để tránh bị cuốn trôi trong sự vô danh của dòng chảy hiện đại.
Cách tiếp cận của Yang Yang không chỉ là việc tái hiện hiện thực. Nó còn là một cuộc đối thoại giữa cô với thời gian. Qua triển lãm “Trong lành”, Yang Yang muốn mời gọi khán giả nhìn sâu vào các hành động lưu trữ ở một phóng chiếu khác xa, cường điệu, vô nghĩa với các đối tượng phong phú trong tự nhiên, liên kết với nhau trực tiếp hay gián tiếp, hữu hình hay vô hình, đóng hộp ướp lạnh, mất hồn hay đẹp. Tất cả đều hướng đến việc tạo ra một thứ trong lành lý tưởng nhưng không thực – như một nỗ lực giữ lấy phần hồn của thế giới đang dần tan biến.
Triển Lãm "Trong Lành" – Khi Ký Ức Trở Thành Tác Phẩm
Tại "Trong Lành", Yang Yang dẫn dắt người xem vào một không gian thử nghiệm – nơi các vật thể được lưu trữ, đóng khung như một nỗ lực níu giữ thời gian. Các tác phẩm không chỉ được vẽ trên lụa, mà còn là sự kết hợp của các vật liệu trái ngược như inox, gỗ, bê tông,... Sự xung đột giữa chất liệu mềm mại và khô cứng không phải để phô bày sự tương phản, mà là cách Yang Yang nhấn mạnh tính đối lập giữa ký ức và thực tại, giữa sự mong manh của con người và sức nặng của thời gian.
"Nói" – Thanh Âm của Đôi Bàn Tay Bị Khóa Chặt
Một trong những tác phẩm thu hút sự chú ý đặc biệt là tác phẩm Trong Lành Số 5, “Nói”, nơi những bàn tay bị nhốt trong hộp kính, tạo hình theo ngôn ngữ ký hiệu. Mỗi dáng tay đại diện cho một chữ cái, khi ghép lại thành cụm từ “CLEANING MYSELF”. Tác phẩm gợi lên cảm giác vừa bí bách vừa tự do – như thể những bàn tay ấy đang cố gắng giao tiếp trong sự câm lặng. Người xem, khi giải mã ngôn ngữ ký hiệu, sẽ cảm nhận được một sự tương tác đầy thú vị, nơi thời gian và ký ức hòa quyện để kể câu chuyện về chính họ.
"Trùng” – Mối Quan Hệ Tương Hỗ Giữa Con Người Và Tự Nhiên
Tác phẩm Trong Lành Số 2, “Trùng” là chuỗi tranh lụa mô phỏng các hộp tiêu bản côn trùng, tái hiện mối quan hệ sinh học và tính sở hữu của con người. Sự chính xác trong từng đường nét, kết hợp với chất liệu lụa mỏng, tạo nên cảm giác vừa quen thuộc vừa xa lạ – như thể người xem đang đối diện với một bảo tàng ký ức của chính mình. Đây không còn là câu chuyện về tự nhiên, mà trở thành câu chuyện về cách con người lưu giữ và chiếm hữu những gì họ không thể kiểm soát.
"W.I.P” – Cảm Thức Về Cái Đẹp Và Sự Chiếm Đoạt
Khi bước vào Trong Lành Số 3, “W.I.P” người xem được mời gọi chiêm ngưỡng một thế giới nơi cái chết của những chủ thể trong tự nhiên được đóng khung và lưu trữ. Ý niệm về bảo tồn hòa lẫn với sự mỉa mai về quyền sở hữu. Tác phẩm khơi gợi cảm giác vừa trân trọng cái đẹp của tự nhiên, vừa phê phán sự ngạo nghễ của con người. Đây là khoảnh khắc người xem đối diện với chính hành vi của mình, tự vấn liệu họ đang bảo tồn hay chiếm đoạt.
Kết Nối Giữa Toong Và Yang Yang
Sự hợp tác giữa Toong và Yang Yang là một sự đồng điệu về triết lý và tầm nhìn. Toong luôn tìm kiếm cách đưa nghệ thuật và tư duy sáng tạo vào cuộc sống thường nhật. Và Yang Yang, với triết lý lưu trữ thời gian và ký ức, đã mang lại một giá trị độc đáo, giúp không gian của Toong trở thành nơi mà mỗi khách tham quan không chỉ làm việc mà còn khám phá bản thân. Triển lãm "Trong Lành" là minh chứng cho việc nghệ thuật không chỉ làm giàu tâm hồn mà còn mở ra những cuộc đối thoại ý nghĩa về thời gian, ký ức và sự tồn tại.
Buổi khai mạc "Trong Lành" diễn ra trong không khí trang trọng nhưng ấm áp. Khách tham dự đã bị cuốn hút bởi sự đối lập trong các tác phẩm và những câu chuyện mà Yang Yang chia sẻ.
Triển lãm cũng thu hút những cuộc thảo luận sôi nổi về triết lý nghệ thuật của Yang Yang, cách cô khai thác lụa ở góc độ mới lạ, và thông điệp mạnh mẽ mà cô gửi gắm qua từng tác phẩm. Đây không chỉ là một buổi triển lãm mà còn là một trải nghiệm cảm xúc khiến mỗi người rời đi với những suy ngẫm sâu sắc.
"Trong Lành" của Yang Yang không chỉ là một triển lãm mà là một lời mời gọi đối thoại. Đó là nơi thời gian được đóng khung, ký ức được lưu giữ, và con người được mời gọi chiêm nghiệm chính mình qua lăng kính nghệ thuật. Với sự kết hợp đầy ý nghĩa giữa nghệ thuật và không gian sáng tạo, triển lãm đã để lại dấu ấn sâu sắc trong lòng người tham dự.
Toong hy vọng rằng, thông qua những chương trình như thế này, mỗi người đều có thể tìm thấy “khoảng trong lành” của riêng mình – một nơi để lắng nghe, suy ngẫm, và tiếp tục lưu giữ những giá trị đáng trân trọng trong cuộc sống.